कस्मिंश्चित् ग्रामे कश्चन परिवारः प्रतिवेशिगृहिण्या ग्राममगमनप्रसङ्गे परिवारं पाकसाहाय्यार्थं प्रार्थितः । गृहिणी नित्यं गृहद्वयस्य कृते पाकं करोति स्म । तस्याः पुत्रः एतदवलोक्य मातरम् अपृच्छत् यत् आदौ परेषां कार्यं कर्तव्यं खलु? तस्य जिज्ञासया प्रसन्ना सा परसेवायाः महत्त्वं, प्रतिवेशिनः कृते उष्णभोजनं श्रेयस्करं इति च व्याख्यातवती । बालः तस्याः भावम् अवगत्य सेवाविषये बहुमूल्यं पाठं पठितवान् । पश्चात् "विनोबा भावे" इति नाम्ना प्रथितः अभवत् ।
(“केन्द्रीयसंस्कृतविश्वविद्यालयस्य अष्टादशीयोजनान्तर्गततया एतासां कथानां ध्वनिप्रक्षेपणं क्रियते”)
In a village, a cultured family helped their neighbor by cooking while she was away. The wife cooked for both homes daily. Her son, Vinu, noticed this and questioned the appropriateness of prioritizing the neighbor's needs. Pleased with his inquiry, she explained the importance of serving others and that hot food for the neighbor was preferable. Vinu understood her sentiment and learned a valuable lesson about service. He later gained recognition as "Vinoba Bhave."

कश्चन तरुणः गुरोः सकाशात् धनुर्विद्याम् अधीत्य महत् कौशलं प्राप्तवान् । सः धनुर्विद्यायां गुरुमपि अतिशेते इत्यतः अहङ्कारयुक्तः अभवत् । गुरुः एतत् ज्ञात्वा न किमपि उक्तवान् । एकदा शिष्यः कठिनं सेतुम् अतिक्रान्तुं प्रयत्नरतः सन् कम्पितः, शाखायाम् अधःपतनभयेन आकुलः अभवत् । अन्ते सः अवगतवान् यत् अध्येतव्यं बहु अस्तीति ।
(“केन्द्रीयसंस्कृतविश्वविद्यालयस्य अष्टादशीयोजनान्तर्गततया एतासां कथानां ध्वनिप्रक्षेपणं क्रियते”)
A young man learned a great skill in archery from a guru. He was also a master in archery and became arrogant because he was led to his growing pride. The teacher, aware of this, remained silent. One day the disciple was trying to cross a difficult bridge, and he trembled, and the two branches trembled for fear of falling. Finally, he realized that there was much to learn.

परोपकारी स्वामी ग्रामे ग्रामे भ्रमन् रोगिणां सेवां कुर्वन् स्वच्छतायाः महत्त्वं प्रचारयति स्म । जनाः तस्य प्रेरणया स्वच्छतायां प्रवृत्ताः । सः मन्दिरे भक्तजनैः अर्पितं सर्वं निर्धनेभ्यः वितरति स्म । कदाचित् विष्णोः दूतः स्वर्णादीनि पुरस्काररूपेण दातुम् आगतः, किन्तु स्वामी उक्तवान्, "मम किमपि आवश्यकं, एतानि निर्धनेभ्यः ददातु ।" तदा दूतः तस्य सेवायाः प्रशंसां कृत्वा मोक्षं दातुम् ऐच्छत्, परन्तु स्वामी उक्तवान् यत् "सेवा एव मम धर्मः" इति ।
(“केन्द्रीयसंस्कृतविश्वविद्यालयस्य अष्टादशीयोजनान्तर्गततया एतासां कथानां ध्वनिप्रक्षेपणं क्रियते”)

The compassionate saint wandered from village to village, serving the sick and promoting the importance of cleanliness. Inspired by him, the people took up the cause of cleanliness themselves. He would distribute all offerings given by devotees at the temple to the needy. One day, a messenger of Lord Vishnu came with gold and other rewards for him, but the saint said, "I need nothing for myself; let these be given to the poor. "The messenger then praised the saint's service and offered him liberation, but the saint replied, "Service is my duty."

कश्चन राजा स्वपुत्रान् शिक्षयितुम् आचार्यं नियुक्तवान् । आचार्येण नानाविधैः उपायैः राजपुत्राणां शिक्षणं कृतं, किन्तु ते शीघ्रं विस्मरन्ति स्म । ततः आचार्यः तान् शिष्यान् घटस्य उदाहरणेन मननस्य महत्त्वं अबोधयत् । एतत् श्रुत्वा राजकुमाराः मननेन बुद्धिमन्तः अभवन् । तेषां बुद्धिमत्तां दृष्ट्वा सन्तुष्टः राजा आचार्याय अर्धराज्यं दातुम् ऐच्छत् । परं आचार्येण उक्तं यत् "अध्यापनमेव मम धर्मः, न प्रतिफलम् ।"
(“केन्द्रीयसंस्कृतविश्वविद्यालयस्य अष्टादशीयोजनान्तर्गततया एतासां कथानां ध्वनिप्रक्षेपणं क्रियते”)

A king appointed a teacher to educate his sons. The teacher tried to teach them in various ways, but they would forget quickly. Then, the teacher explained to them the importance of reflection, just as a pot must be repeatedly dipped to collect water. Hearing this, the princes began reflecting on their learning and became wise. Seeing their wisdom, the king was pleased and wished to grant the teacher half his kingdom. However, the teacher said, "Teaching is my duty, not receiving rewards."

कश्चित् गुरुः शिष्यत्रयं परीक्षितुं घृतघटं नीत्वा विपण्यां स्थापयित्वा सायम् आनयन्तु इति आदिष्टवान् । घृतघटः निर्बाधः स्यात् इति अवदत् च । द्वौ शिष्यौ तथा कर्तुं विफलौ । तृतीयः विपण्यां क्षणमेकं घटं स्थापयित्वा ततः गृहे घटं रक्षयित्वा सायङ्काले आनीय गुरोः परीक्षायाम् उत्तीर्णः ।

Guru tasks three disciples to keep a ghee-filled pot in the market and return it intact. Two failed, but the intelligent third keeps it briefly in market, then safely at home, and returns it unchanged. It lead in qualifying the test.

कश्चित् कृषकः पङ्के निमग्नम् आढ्यं बालं रक्षितवान् । तत्प्रतीकाररूपेण आढ्यस्य पिता कृषकस्य पुत्रस्य विद्याभ्यासं कारितवान् । सः एव कृषकस्य पुत्रः अग्रे पेन्सिलिन् इत्यस्य औषधस्य आविष्कारम् अकरोत् येन धनिकस्य पुत्रः मृत्योः रक्षितः ।

A poor farmer rescues a rich boy from mud. In gratitude, the boy's father educates the farmer's son, who becomes a scientist and discovers penicillin, transforming lives forever. His invention Penicillin only saved the life of rich boy.

यदा कश्चन धनिकः अक्षरधाम गतवान् तदा तेन सह कोऽपि गौरवेण न सम्भाषते इति खिन्नः । तत्रत्यः कश्चन स्वामी तम् उक्तवान्, यदा राष्ट्रपतये भवान् उपायनं ददाति तदा सः भवन्तं स्मरेत् इति अपेक्षा भवति वा? न खलु? तथैव देवमन्दिरे स्थानमानादयः न भवन्ति इति ।

A devotee felt neglected at Akshardham Temple. A swami consoled, "Just as the President receives many bouquets, yet can't acknowledge each giver, God's presence is beyond individual recognition."

कुम्भकर्णः जिह्वास्खलनकारणतः निद्रावत्त्वं वररूपेण प्राप्य चिरं निद्राति स्म । रावणः पुनरपि ब्रह्मदेवम् उपसृत्य कुम्भकर्णस्य अर्धवर्षं यावत् निद्रा इति वरं परिवर्तितवान् ।

Kumbhakarna's tongue slipped, while seeking boon, led to eternal sleep. Ravana intervened, praying Brahma to modify it to six month’s sleep and six months' wakefulness of Kumbhakarna.