भगवान् चन्द्रः अतीव मनोहरः इति कारणेन दक्षप्रजापतिः स्वस्य सप्तविंशतिं पुत्रीः चन्द्रेण सह परिणायितवान् । पत्नीषु अन्यतमायां रोहिण्यां चन्द्रस्य गाढा प्रीतिः अस्ति इति कारणतः अन्याः स्वपितुः समीपं गत्वा चन्द्रः अस्मान् उपेक्षते इति अवदन् । पुत्रीणां विषये चन्द्रेण क्रियमाणम् अन्यायपूर्वकं व्यवहारं दृष्ट्वा 'भवान् क्षयरोगग्रस्तः सन् क्षीयताम्' इति शप्तवान् कुपितः दक्षः । क्षयरोगेण पीड्यमानं पतिं दृष्ट्वा सर्वाः पत्न्यः पितरं प्रार्थयन् यत् चन्द्रं यथापूर्वं स्वस्थं करोतु इति । 'चन्द्रः भवतीनाम् आशयानुसारं मासे एकस्मिन् पक्षे शोभेत अन्यस्मिन् पक्षे क्षीयेत' इति । तदारभ्यः चन्द्रः एकस्मिन् पक्षे शोभते अन्यस्मिन् पक्षे क्षीयते । शुक्लपक्षः कृष्णपक्षः इति तौ द्वौ पक्षौ प्रसिद्धौ ।

(“केन्द्रीयसंस्कृतविश्वविद्यालयस्य अष्टादशीयोजनान्तर्गततया एतासां कथानां ध्वनिप्रक्षेपणं क्रियते”)

Daksha Prajapati married his 27 daughters to Chandra (the Moon). Chandra loved Rohini most, which angered the other wives. Complaining to Daksha, they said Chandra neglected them. Enraged, Daksha cursed Chandra to gradually diminish. The wives pleaded for mercy, so Daksha modified the curse: “Chandra shall shine brightly during one half of the month and wane during the other half”. Thus arose the two lunar phases—Shukla Paksha (bright fortnight) and Krishna Paksha (dark fortnight).

तीर्थयात्रासमये कश्चन धनिकः वृद्धः कस्यचन निर्धनस्य युवकस्य सेवातः सन्तुष्टः भूत्वा स्वकन्यां तुभ्यं ददामि इति वृन्दावने गोपालस्य पुरतः अवदत् । गृहगमनानतरं एतत् प्रस्तावं वृद्धस्य पुत्रः निराकरोत् । अतः यदा तरुणः विवाहविषये अपृच्छत् तदा वृद्धः 'अहं किमपि न स्मरामि' इति अवदत् । वृद्धस्य पुत्रः दोषारोपणं यदा अकरोत् तदा तरुणः अवदत् यत् भवतः पिता गोपालस्य पुरतः एव प्रतिज्ञा कृता इति । 'तर्हि गोपालः एव अत्र आगत्य साक्ष्यं वदेत् चेत् अहं‌ भगिनीं भवते दद्याम्' इति पुत्रः अवदत् । तरुणः वृन्दावनं गत्वा यदा प्रार्थयते तदा गोपालः तम् अनुसृत्य विद्यानगरं प्रति आगत्य साक्ष्यम् अवदत् । एतस्मात् तस्य नाम 'साक्षी गोपालः' इति जातम् । अग्रे राजा पुरुषोत्तमः गोपालविग्रहं नीत्वा जगन्नाथपुरीसमीपे प्रतिष्ठापितवान् ।
(“केन्द्रीयसंस्कृतविश्वविद्यालयस्य अष्टादशीयोजनान्तर्गततया एतासां कथानां ध्वनिप्रक्षेपणं क्रियते”)

During a pilgrimage, a wealthy old man was so impressed by a poor young man's service that he promised to give his daughter in marriage, making the vow before the deity Gopala in Vrindavan. But back home, the old man's son rejected the proposal, and the old man claimed he didn’t remember it. When the young man insisted the promise was made before Gopala, the son challenged him: “If Gopala comes and testifies, I’ll agree.” The young man prayed, and miraculously, Gopala followed him to Vidyanagar and gave witness. From then on, the deity was known as Sakshi Gopala — “ Gopala the Witness.” Later, King Purushottama installed the deity near Jagannath Puri.

मिथिलायाम् ईश्वरस्य गङ्गामातुः च आराधकः विद्यापतिनामकः कश्चन कविः । स्वस्य अन्तिमकालः सन्निहितः इति तेन ज्ञातम् । गङ्गायाम् एव देहत्यागः भवतु इति तस्य प्रार्थना आसीत् इत्यतः चत्वारः तं दोलायां‌ संस्थाप्य 'सिमारिया घट्टं' प्रति प्रस्थितवन्तः । इतोऽपि किलोमीटर् -त्रयम् अतिक्रान्तव्यमिति विद्यापतिना ज्ञातम् । किन्तु अन्तिमकालः सन्निहितः इति ज्ञात्वा तत्रैव अवतारयन्तु इति उक्तम् तेन । सः दोलातः अवतीर्य निरन्तरं गङ्गायाः स्तवनम् आरब्धवान् । किञ्चित् कालानन्तरं क्षणाभ्यन्तरे गङ्गाप्रवाहः आगत्य विद्यापतिम् अनयत् । गच्छता कालेन तत् स्थलं 'विद्यापतिनगरम्' इति प्रख्यातम् अभवत् ।
(“केन्द्रीयसंस्कृतविश्वविद्यालयस्य अष्टादशीयोजनान्तर्गततया एतासां कथानां ध्वनिप्रक्षेपणं क्रियते”)

Vidyapati, a poet and devotee of Lord Shiva and Mother Ganga from Mithila, sensed his end was near. He wished to leave his body on the banks of the Ganga. Four companions placed him on a palanquin and set out toward Simaria Ghat. Realizing they still had three kilometers to go and his final moment was approaching, Vidyapati asked to be set down. He began chanting praises of the Ganga, and miraculously, within moments, the river's flow reached him and carried him away. Over time, that place came to be known as Vidyapatinagar.