Ergens tussen ‘beschermd’ en ‘niet wereldvreemd’
Zelf vindt Thom Gerrits dat hij in Nijmeegs blissful wat-kan-ons-nou-gebeuren bovenklasse opgegroeid is, waarin hij weliswaar beschermd, maar nietwereldvreemd groot werd. In passende proporties gunden zijn ouders hem een blik op grote en kleine gebeurtenissen in de wereld, van vliegtuigen die zich in wolkenkrabbers boorden – wat hem een beschouwend “Dàt is niet handig?!” ontlokte – tot een thuis regelmatig afgespeelde videotape van De Vliegende Panters, waaruit door diezelfde ouders woorden als tongzoen pedagogisch overzongen werden met een voor zijn leeftijd passender vocabulaire. Dat hij daarna, eenmaal op eigen benen in Amsterdam, in onoverzichtelijkheid en onvoorspelbaarheid terechtkwam, heeft hem vooral het besef opgeleverd dat, hoe beroerd ook, het leven gewoon doorgaat.

Bert Visscher als eyeopener
Dat klink makkelijker gezegd dan hij voor elkaar kreeg. Tenslotte, vertelt hij op lichte toon, kon hij al als gevoelige kleuter niet veel anders dan met fysiek geweld zijn medekleuters te lijf gaan. Die op hun beurt zo verdrietig werden dat hij ze van de weeromstuit aan het lachen probeerde te maken en zo de pijn probeerde te verzachten – iets wat hem goed bleek af te gaan. Dat je het maken van grappen vervolgens ook beroepsmatig kon gaan doen, drong tot hem door toen hij Bert Visscher zag optreden: met een volslagen knettergekke persona, maar binnen de kaders van een voorstelling. Het leverde Thom het feest der herkenning op, en de gedachte dat “zolang je het maar dáár doet” je klaarblijkelijk met gekte de boer op kon gaan.

De waarheid als gebruiksvoorwerp
Ik zou Thom tekort doen het bij een dergelijk versimpelde route naar het podium te laten. Er is sprake van bittere noodzaak om te doen wat hij doet: de grondtoon van zijn wezen van melodieën te voorzien die afhankelijk zijn van de omgeving waaraan je blootgesteld bent. Een best pragmatisch insteek, omdat Thom stelt niet perse te weten wie hij is, maar wel wie hij zich wenst te zijn: liever zorgzaam dan problematiserend, met de betrekkelijke troost van Camus’ en Sartres existentialistische weten dat er geen betekenis is, een besef zo absurd dat het bijna bevrijdend is. Bijna. “Denk,” zegt Thom dus, om te vervolgen met “en filosofeer met mate.” Anders zou je nog eens aan alles kunnen gaan twijfelen. Dientengevolge is waarheid een gebruiksvoorwerp en niet een op zichzelf staand feit. Je moet er tenslotte iets mee kúnnen.

Cabaret op gevoelsniveau
We hebben het over cabaret dat wat Thom betreft op gevoelsniveau dient te gebeuren, over Hans Teeuwens konijn dat leert praten, Wim Helsens gepruts en natuurlijk over zijn eigen voorstelling ‘Dit zijn de Echte’, waarin hij onder andere in de voetsporen van antifilosoof Diogenes treedt. ‘Dit zijn de Echte’ is een intelligente en fijnzinnige voorstelling die subtiel en vermakelijk de weg naar zorgeloosheid wijst.

Thoms playlist onderstreept zijn liefde voor taalvirtuositeit en zijn interesse voor snijvlakken tussen kleinkunst en muziek en het toont materiaal dat hij voor de voorstelling ingezet heeft.

Ga voor zijn tournee naar de Speellijst — Thom met een H (thomgerrits.nl)

Deze aflevering van Coup de Foudre - of: hoe de culturele bliksem insloeg bij Nijmeegse cultuurmakers en –genieters - werd in Peter Bremers atelier opgenomen in april 2024. De tune Mind' is van Ifang Bremer. Ik maak de podcast voor ⁠⁠uitgaanssite Ugenda⁠⁠ te Nijmegen en vanuit mijn interesse voor ⁠personal stories⁠.