In 2022 hadden 1,6 miljoen werknemers last van burn-out gerelateerde klachten. En dat aantal stijgt ieder jaar opnieuw. Hoe komt dat? En nog belangrijker: hoe voorkom je dat? In onze nieuwste Anders Denken Podcast geeft arbeids- en organisatiepsycholoog Wilmar Schaufeli antwoord.

Job Demands-Resources model wordt gebruikt om de relaties tussen werkkenmerken en werkuitkomsten te bestuderen. Het veronderstelt dat hoge werkeisen (stressoren) leiden tot stressreacties, terwijl het beschikken over veel energiebronnen leidt tot hogere motivatie en productiviteit. “Kijk, in elk werk zit stress, anders is er geen uitdaging. Maar daar moeten dan wel voldoende energiebronnen tegenover staan. Wanneer de stressoren en energiebronnen met elkaar in balans zijn, zijn je werknemers energiek en bevlogen. Wanneer dat niet zo is, kunnen je werknemers te maken krijgen met uitputtingsklachten, met een burn-out tot gevolg.”

Het JD-R model geeft organisaties inzicht in de aanwezige stressoren en energiebronnen. Dit onderzoek moet volgens Schaufeli echter alleen als middel, en dus niet als doel worden gezien. “Met de resultaten moet vervolgens wel iets gedaan worden. Vaak is de werkdruk te hoog, ontbreekt het de organisatie aan tijd of zit strategisch HR niet aan dezelfde tafel als het hogere management. Daar gaat het mis. Je kunt wel roepen dat mensen je kostbaarste kapitaal zijn, maar dan moet je wel investeren in dat kapitaal!”

Benieuwd naar de inzichten en adviezen van Schaufeli?

Luister iedere laatste donderdag van de maand naar een nieuwe aflevering van de Anders Denken Podcast. Deze podcast prikkelt, informeert en inspireert op het gebied van Duurzame Inzetbaarheid.

Het aantal mensen dat last heeft van stress groeit exponentieel, met als gevolg een verhoogd risico op (langdurig) verzuim. Dat betekent iets voor de koers van jouw organisatie op gebied van stressmanagement, vitaliteit en performance. Werken aan veerkracht is daarom urgenter dan ooit. Maar hoe pak je dat aan? In onze nieuwste Anders Denken Podcast geeft stress-sociologe Suzan Kuijsten antwoord.

“Stress is geen all you can eat buffet waar je eindeloos van kunt blijven opscheppen. Na gebruik moet het aangevuld worden. Je lichaam moet weer terugschakelen naar de normaalstand. En daar begint het gedonder, want daar hebben we geen tijd voor en geen zin in. In onze maatschappij zijn we verleerd hoe we moeten herstellen. Dus gaan we om te ontspannen naar een scherm kijken. Maar het brein maakt geen onderscheidt tussen een Excel-sheet, appje of serie. En ook door te sporten, komt het niet tot rust. Sport is namelijk geen herstel. Je verbruikt alleen nog maar meer energie.

We zijn het concept van plezier en herstel door elkaar gaan halen. We zijn gaan geloven dat alles wat ons een energiek gevoel geeft, ons bij laat tanken. En daar gaan we de mist in. Het kijken van een Netflix-serie geeft ons een endorfine-shotje. Maar dat betekent niet dat je herstelt, want echt herstel is saai. Je doet namelijk niets. En dat vinden we lastig, want de kracht van het niksen zijn we verleerd. We zijn telkens op zoek naar een nieuwe high.”

Benieuwd naar de inzichten en adviezen van Suzan?

Luister iedere laatste donderdag van de maand naar een nieuwe aflevering van de Anders Denken Podcast. Deze podcast prikkelt, informeert en inspireert op het gebied van Duurzame Inzetbaarheid.

Hoe beïnvloeden ADHD en autisme het werkende leven? Met welke obstakels krijgen deze medewerkers te maken? En hoe ga je daar, als werkgever, goed mee om? In onze nieuwste Anders Denken Podcast geeft Brenda Stelpstra, oprichter van BV Assist, antwoord.

Brenda haar persoonlijke verhaal begon acht jaar geleden met een burn-out, veroorzaakt door haar neurodivergente brein. De diagnoses van haar twee kinderen met autisme en ADHD volgden elkaar snel op. Deze uitdagende ervaringen maakten haar bewust van de vele obstakels waarmee mensen met een uitdaging op de werkplek worden geconfronteerd. Of dit nu ADHD of autisme is. In talks en trainingen combineert Brenda haar persoonlijke verhaal met casussen van de werkvloer.

‘Heel kort door de bocht, betekent het dat mensen met ADHD of autisme informatie op een andere manier verwerken’, zegt Brenda. ‘Daardoor is de emotieregulering ook anders. Veel bedrijven denken dat als zij iemand in dienst nemen met ADHD of autisme, dat vaak iemand met een afstand tot de arbeidsmarkt is, maar dat is een foutieve aanname. De kans dat je iemand in je bedrijf hebt met ADHD of autisme is namelijk heel erg groot. Maar liefst 25 procent van de wereldbevolking is neurodivergent. Dat betekent dat het brein anders werkt dan ‘gangbare’ hersenen en deze persoon informatie op een andere manier verwerkt. En dat heeft impact op het werk.’

Waarom innoveren organisaties onvoldoende? En waarom is er altijd tijd tekort? In onze nieuwste Anders Denken Podcast geeft Peter Ros antwoord. ‘We zijn zo druk dat we niet in de gaten hebben dat we onnodig druk zijn. Druk met zaken die niet of nauwelijks bijdragen aan dat waarvoor we aan het werk zijn. De hoeveelheid stress, uitval en het gebrek aan effectiviteit kunnen we inruilen voor rust, slagvaardigheid en verbinding.’

Peter Ros is ondernemer, toekomststrateeg en medeoprichter van Permanent Beta. Hij is een veelgevraagd spreker over verbonden samenwerken, aandachtig leiderschap en de impact van technologie.

Wil je medewerkers risico’ laten nemen om te kunnen innoveren? Dan moeten zij wél het gevoel hebben dat ze de veiligheid hebben om dat te kunnen doen, zegt Ros. ‘De formule is simpel: verbonden mensen werken beter samen omdat zij meer voor elkaar over hebben en organisaties met verbonden mensen leren sneller omdat zij eerder fouten toegeven. Vaak is er te weinig ruimte om fouten te mogen maken.’ Volgens Ros zijn de meeste problemen in organisaties dan ook systemisch. ‘Het ligt niet aan de mensen, maar aan het systeem; dat triggert voor een heel groot deel het gedrag dat medewerkers vertonen.

Hoe pas jij je in een moeilijke situatie aan? Hoe manage je stress? En hoe zoek je hulp? Met andere woorden: hoe vind jij jezelf opnieuw uit? In onze nieuwste Anders Denken Podcast geeft fotograaf en motiverend spreker Patrick van der Jagt antwoord.

Patrick van der Jagt is bekend van het RTL-programma Het Rotterdamproject van Beau van Erven Dorens, waarin vijf daklozen de kans kregen om hun leven op de rit te krijgen. Patrick kreeg hulp, loste schulden af en kocht een telefoon en later een camera. Het lukte hem om af te kicken en hij bleek een talentvol fotograaf. Inmiddels heeft Patrick al meerdere exposities georganiseerd en werkt hij als motiverend spreker.

“Waar je ook vandaan komt en wat er ook gebeurt, jij kunt jouw leven opnieuw uitvinden. Dan moet je wel een hele nieuwe weg in durven slaan. En dat gaat pijn doen, want dat voelt niet lekker. Het voelt niet als jezelf en dat klopt, want je wordt een nieuw mens. En dat gaat niet over één nacht ijs. Als je wilt veranderen, ga je een keer op je ‘bakkes’. Dan is het de kunst om te blijven proberen, net zo lang tot dat nieuwe ‘eigen’ gaat voelen. En dat kan lastig zijn, zeker als je verwikkeld zit in je eigen probleem.”

Waar staat talent over 5 jaar? Welke rol speelt het CV daar nog in? Welke rol is er weggelegd voor 21st century skills? En hoe behoud je dit nieuwe talent? In onze nieuwste Anders Denken Podcast geeft Stella van der Sluis, van Lead Your Future, antwoord.

Volgens Van der Sluis gaat er iets goed mis in ‘the war on talent’. ‘Bedrijven staren zich blind op CV’s, op papieren in plaats van mensen. Dat terwijl zo’n CV vaak veel te bescheiden is en helemaal niet strookt met wie iemand is en wat diegene meeneemt. Wie ben jij als persoon? Hoe los je problemen op? En waar ligt jouw (on)ontdekte talent? Op die vragen wil ik een antwoord, want pas dan begrijp ik wie je bent en hoe jij je beweegt in een groep.’

Volgens Van der Sluis is er dan ook helemaal geen sprake van een tekort aan talent, maar van een mismatch tussen dat talent en bedrijven. ‘Bedrijven staren zich blind op tekort schietende CV’s en jong talent voelt zich niet aangetrokken tot de verouderde (sociale) communicatiekanalen van bedrijven. Daar moet nu echt verandering in komen.’

We zijn welvarender én mentaal zieker dan ooit. We zijn gelukkiger, maar lijden meer dan ooit. Hoe kan dat? In onze nieuwste Anders Denken Podcast geeft filosoof en psychiater Damiaan Denys antwoord.

‘We zijn meer dan ooit bezig met ons mentale welzijn. We vinden dat we ons goed moeten voelen, terwijl verdrietig of angstig zijn een wezenlijk onderdeel van het leven is. Het is niet de bedoeling om dat weg te stoppen of te compenseren. Het is de bedoeling om die emoties te ervaren en betekenis te geven aan dat leiden.’

Omdat we niet goed weten hoe we moeten lijden, plakken we er volgens Denys graag het etiket ‘ziekte’ op. ‘In een samenleving waarin je niet mag lijden, legitimeert het predicaat ‘ziek zijn’ dat lijden alsnog. Als ik naar mijn baas ga en hem vertel dat ik mij intens verdrietig voel, mag ik geen week thuisblijven. Maar ga ik naar de huisarts en vertel ik hem dat ik niet goed eet en slaap? Dan plakt hij daar het etiket ‘depressie’ op en mag ik drie maanden thuisblijven. Anders gezegd: in onze samenleving wordt ziekte gebruikt om het lijden dat niet meer geleden mag worden te rechtvaardigen.’

Inclusief en maatschappelijk verantwoord ondernemen, dat betekent mensen een tweede kans geven, vindt Ed Oskam. Deze oud-commando en oud-rugbycoach staat aan het roer van ‘De Harde Leerschool’. Een trainingsmodel van tien weken dat jongeren, middels rugby helpt om weer 'back on track' te komen. Terug in de maatschappij, mentaal sterk, fit en weerbaar. In onze nieuwste Anders Denken Podcast vertelt Oskam er alles over.