Tạp chí xã hội

著者： RFI Tiếng Việt
無料で聴く

  • サマリー

  • Những vấn đề xã hội Việt Nam và trên thế giới qua lăng kính RFI
    France Médias Monde
    続きを読む 一部表示

あらすじ・解説

Những vấn đề xã hội Việt Nam và trên thế giới qua lăng kính RFI
France Médias Monde
社会科学
続きを読む 一部表示
エピソード
  • Việt Nam: Vì sao bão Yagi khiến nhiều người chết ở các vùng đồi núi ?

    Việt Nam: Vì sao bão Yagi khiến nhiều người chết ở các vùng đồi núi ?
    2024/11/20
    Bão Yagi tháng 9/2024 được coi là trận cuồng phong lớn nhất từ khoảng 30 năm nay ở Biển Đông. Thông tin về bão vào thời điểm ập vào bờ biển miền bắc Việt Nam được cơ quan khí tượng thủy văn cập nhật sát. Tuy nhiên, dự báo - cảnh báo về các hậu quả nhiều mặt của bão ở miền núi đã ít được chú ý hơn rất nhiều. Trên thực tế, đa số người chết là do đất lở, lũ đá, lũ quét ở trung du và miền núi. Chính quyền trung ương và nhiều địa phương bị chỉ trích đã không có các biện pháp tương thích. Theo thừa nhận của nhiều giới chức quản lý và khoa học trên truyền thông trong nước, dù bão Yagi và mưa ‘‘hoàn lưu’’ sau đợt thiên tai này là hiếm có, song nhiều mạng sống có thể đã cứu được nếu có các dự báo, cảnh báo đúng lúc và kế hoạch sơ tán kịp thời. Tuy nhiên, dự báo và cảnh báo kịp thời chỉ là một phần của vấn đề. Một số chuyên gia nói đến trận bão lớn đầu tiên cho thấy Việt Nam rõ ràng đã bước vào kỷ nguyên biến đổi khí hậu, cần đến một chiến lược mới.***Đa số người chết do sạt lở, lũ quét, nhưng tác động đến miền núi bị coi nhẹTheo bộ Nông Nghiệp và Phát triển Nông Thôn Việt Nam, sơ bộ tính đến ngày 27/9, bão Yagi và mưa lũ sau bão đã khiến 344 người chết và mất tích, trong đó có 264 người chết do sạt lở đất, lũ đá, lũ quét. Tại tỉnh Yên Bái, trong số 54 người thiệt mạng, chỉ có 3 người chết do đuối nước, 51 nạn nhân còn lại là do sạt lở đất, sập nhà gây tử vong.Vụ lũ bùn đá ở Làng Nủ (Lào Cai) ngày 10/09 được coi là tai nạn thảm khốc tiêu biểu. Theo các nhà khoa học, ước tính hơn 1,3 triệu mét khối đất đá, bùn nước trút xuống ngôi làng trong vòng 5 phút khiến dân làng không kịp trở tay, vùi lấp 37 nhà dân, khiến hơn 60 người chết và 7 người mất tích. Cùng ngày 10/09, thôn Nậm Tông (tỉnh Lào Cai) bị đất đá lở vùi lấp khiến 18 người chết và mất tích. Cũng không thể không nhắc đến vụ đất lở rạng sáng ngày 09/09 trên quốc lộ 34, huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng, cuốn hai ô tô, nhiều xe máy xuống vực, khiến hơn 30 người chết.Trả lời RFI tiếng Việt, về phản ứng cảnh báo và sơ tán cấp thời, giáo sư Nguyễn Ngọc Lung (Hà Nội) nhận định : ‘‘Các địa phương đều nhận thấy là các chuẩn bị của mình là chưa đạt yêu cầu. Có nghĩa là đã báo trước là có cơn bão mạnh nhất trong vòng thế kỷ vừa qua, nhưng sự chuẩn bị của mình là chưa đạt yêu cầu tí nào. Đặc biệt là những nơi núi cao, đèo sâu, xa dân cư. Chính vì thế nó mới trôi cả làng. Trôi rồi mới biết. Cơn bão này đến thì chuẩn bị không được bao nhiêu. Lý do thứ nhất là báo trước không được nhiều lắm. Thứ hai là thường cái bão đặc biệt ở vùng nhiệt đới, nhất là ở Đông Nam Á đi chệnh hướng nhiều lắm. Lúc đầu người ta nghĩ đi vào hướng Trung Quốc, nhưng khi vào Biển Đông rồi thì rẽ ngang qua đảo Hải Nam, rồi vào Bắc Bộ mạnh hơn. Việt Nam không báo được đầy đủ. Tất cả tiềm lực tập trung cho hai tỉnh, Hải Phòng và Quảng Ninh. Sau khi nó vào đồng bằng rồi, nó sớt qua biên giới Việt-Trung, rồi thì nó đi ngang, đi vào Thanh Hóa, đi vào Nghệ An. Có nghĩa là nó thay đổi phương hướng, lường trước không được bao nhiêu. Những cái ấy mình còn rất yếu, mặc dù có sự phối hợp với các nước xung quanh. Bây giờ thiệt hại thì ai thiệt hại nhiều nhất? Chính thiệt hại các tỉnh miền núi nhiều nhất. Họ cứ nghĩ mưa với bão thì miền núi bao giờ cũng tránh được. Chỉ có đồng bằng nước mới đổ về mới phải quan tâm. Như vậy anh đã không quan tâm đầy đủ cho chính những vùng bị nguy hiểm nhất, và bị thiệt hại về nhân mạng nhiều nhất.’’ Trên báo chí trong nước, hai tác giả Hà Thị Hằng và Lưu Thị Diệu Chinh nêu giả thiết là so với các vùng đồng bằng và ven biển, ‘‘dường như đang có sự thiên lệch trong việc đối phó với thiên tai ở các tỉnh miền núi: sự quan tâm dường như nghiêng về giải quyết khi “sự đã rồi” hơn là quá trình phòng bị trước thảm họa’’ (Bài ‘‘Thảm kịch lũ quét ...
    続きを読む 一部表示
    10 分
  • "Người hùng giải cứu môi trường" Elon Musk có ảnh hưởng đến chính sách khí hậu của Donald Trump?

    "Người hùng giải cứu môi trường" Elon Musk có ảnh hưởng đến chính sách khí hậu của Donald Trump?
    2024/11/16
    Ảnh hưởng của Elon Musk đối với chính sách môi trường dưới thời Donald Trump ? Liên Hiệp Quốc lo ngại trước sự trở lại của tân tổng thống bảo thủ Mỹ ; Cuộc « trả thù xã hội » trong vụ tấn công « xe điên » ở Trung Quốc, khiến 35 người thiệt mạng ; Sự trở lại của xu hướng « Người mẫu gầy » - chuẩn mực của cái đẹp trong giới thời trang. Trên đây là những chủ đề chính trong mục tạp chí thế giới đó đây tuần này. Hội nghị Khí hậu quốc tế của Liên Hiệp Quốc – COP 29, diễn ra tại Baku, Azerbaijan là một trong những sự kiện nổi bật trong tuần vừa qua. Nội dung chính của kỳ họp năm nay là đàm phán về hỗ trợ tài chính của các nước giàu cho các nước nghèo chịu tác động nặng nề của biến đổi khí hậu, để thúc đẩy quá trình chuyển đổi năng lượng, giảm phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch và thích ứng tốt hơn trước các thiên tai.Sự kiện năm nay bị đánh dấu bởi nhiều nghịch lý, từ nước chủ nhà một sự kiện về khí hậu, « yêu chuộng dầu khí », đến cái bóng của tân tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, coi biến đổi khí hậu là một « cú lừa lịch sử từ giới khoa học », tạo bầu không khí u ám, trước nguy cơ Hoa Kỳ rút khỏi thỏa thuận Khí hậu Paris 2015, trong khi Mỹ phát thải CO2 nhiều nhất thế giới. Theo một báo cáo công bố hôm qua, sự trở lại của Donald Trump có thể khiến nhiệt độ trái đất tăng thêm 0,04 độ C từ nay đến cuối thế kỷ.Elon Musk với chính sách môi trường dưới thời Donald Trump?Vài tuần trước khi trở lại Nhà Trắng, Donald Trump đã bổ nhiệm Elon Musk vào bộ Hiệu quả Chính phủ, phụ trách cải cách bộ máy chính phủ và cùng lãnh đạo cơ quan này với Vivek Ramaswamy, một doanh nhân gốc Ấn Độ.Trong lĩnh vực môi trường, Elon Musk từng được ca ngợi là một siêu anh hùng « Iron Man » vì một mình giải quyết cuộc khủng hoảng khí hậu thông qua xe điện Tesla, góp phần vào một tương lai của năng lượng xanh và thúc đẩy các loại thuế để giảm năng lượng về hóa thạch, theo nhận định của The Guardian.Trong bối cảnh Hội nghị Khí hậu của Liên Hiệp Quốc COP-29 diễn ra ở Azerbaijan, phủ bóng Donald Trump, sự ủng hộ của vị tỷ phú Mỹ, chủ của SpaceX và Tesla, liệu có tác động đến chính sách môi trường của Hoa Kỳ trong những năm sắp tới hay không, khi gia nhập nội các của Trump ? Trước đây, Donald Trump từng chỉ trích xe điện, nhưng với sự ủng hộ từ Elon Musk, tổng thống Hoa Kỳ đã thay đổi quan điểm, và coi đó là thành tựu lớn.Trên thực tế, niềm tin vào nhà tỷ phú Musk về vấn đề khí hậu đã bị lu mờ bởi sự ủng hộ « không giới hạn » của ông đối với các chính trị gia cánh hữu, đặc biệt là Donald Trump.Hơn nữa, các hình ảnh « xanh » mà Elon Musk tạo dựng từ nhiều năm qua chứa đựng nhiều mâu thuẫn. Hãng xe điện Tesla được « ca tụng » là giải pháp thay thế năng lượng hóa thạch nhưng quá trình sản xuất vẫn tiêu thụ năng lượng hóa thạch và kim loại gây ô nhiễm.Đứng đầu doanh nghiệp về hàng không vũ trụ SpaceX, Elon Musk công khai bày tỏ tự hào trên mạng X về các vụ phóng tên lửa tái sử dụng, trong khi các chuyến « du hành » vào vũ trụ có lượng khí thải carbon cao, gấp 200-300 lần so với các chuyến bay đường dài thông thường.Elon Musk cũng gây sự chú ý với giải thưởng Xprize trị giá 100 triệu đô la, phát triển công nghệ loại bỏ carbon khỏi không khí nhưng dự án Starlink của SpaceX, cung cấp dịch vụ Internet qua vệ tinh, cũng gây lo ngại về ô nhiễm, khi các vệ tinh rơi xuống trái đất, và phát ra khí thải có hại cho bầu khí quyển.Lối sống của Musk, đặc biệt là việc sử dụng máy bay riêng, thải ra lượng carbon lớn, đưa ông vào nhóm người « siêu phát thải » Mạng xã hội X mà Elon Musk mua lại hồi 2022, thường xuyên bị chỉ trích vì cho phép loan truyền thông tin sai lệch về biến đổi khí hậu.Dù ủng hộ năng lượng tái tạo, nhưng Musk lại không coi biến đổi khí hậu là vấn đề khẩn cấp mà cho rằng còn « 50 hoặc 100 năm » để hành động, trong khi báo cáo của GIEC cảnh báo rằng ...
    続きを読む 一部表示
    9 分
  • Nhà tù khổ sai An Nam ở Guyane, một câu chuyện bị lãng quên trong lịch sử Pháp

    Nhà tù khổ sai An Nam ở Guyane, một câu chuyện bị lãng quên trong lịch sử Pháp
    2024/11/13
    Nằm trên bờ Bắc của Đại Tây Dương ở Nam Mỹ, vùng hải ngoại của Pháp Guyane từng là nơi giam giữ hơn 500 tù nhân chính trị “An Nam” từ những năm 1930 đến Đệ Nhị Thế Chiến. Đến từ xứ Đông Dương cách 17 000km, những tù nhân được coi là những lao động, khai hoang những khu rừng rậm Amazon cho Pháp. Một câu chuyện ít người biết đến, bị lãng quên trong lịch sử của Việt Nam và Pháp. Tại Guyane, vùng hải ngoại của Pháp ở Nam Mỹ, con đường ven bờ rừng được nhiều người dân và du khách lui tới đi dạo trong những ngày nghỉ cuối tuần ở xã Montsinéry-Tonnégrande, cách thành phố Cayenne 45 km về phía đông.Ẩn sau các tán cây là các khối bê tông dài như tường thành bị phong rêu, phủ kín dây leo, khiến không ít người đặt nghi vấn về câu chuyện lịch sử ẩn đằng sau. Đó cũng là trường hợp của nhà sử học người Pháp Christèle Dedebant, kết hợp nhiều sự kiện ngẫu nhiên, tình cờ đi dạo trên con đường mòn đó, tình cờ nghe về câu chuyện nhà tù khổ sai An Nam – Le Bagne des anamites, và tình cờ gặp được người thân của những cựu tù nhân để tiến hành đào sâu tìm hiểu ngọn nguồn, vẽ lại bức tranh đầy đủ về hành trình vượt đại dương và số phận của 500 tù nhân Việt bị lưu đày ở Guyanne dưới thời Pháp thuộc.Trong cuốn sách “Le Bagne des annamites, les derniers déportés politiques en Guyane” được nhà xuất bản Actes Sud cho ra mắt độc giả hồi tháng Năm, nhà sử học Christèle Dedebant lật lại những trang sử về bối cảnh các cuộc cách mạng ở Việt Nam những năm 1930, làm tiền đề cho tuyên bố độc lập của Hồ Chí Minh vào năm 1945. Tiêu biểu là khởi nghĩa Yên Bái, dưới sự lãnh đạo của Việt Nam Quốc Dân Đảng, nổ ra vào tháng Hai năm 1930 nhưng đã nhanh chóng bị thực dân Pháp đàn áp.Khoảng 670 người đã bị bắt giữ, bỏ tù hay hành quyết, chủ yếu là những người tham gia vào phong trào kháng chiến của Việt Nam Quốc Dân Đảng, hay phong trào Đông Kinh Nghĩa Thục. Trong số đó, 538 nam tù nhân, từ 17 đến 50 tuổi, được xét là “đủ khả năng vượt đại dương”, trên con tàu Martinière, đưa đến giam giữ ở Guyane.Đọc thêm : "Lính thợ Đông Dương" : Những người lính thầm lặng tại Pháp trong Thế Chiến IIKhi đến xứ Nam Mỹ xa xôi, những người này không bị giam giữ tại các nhà tù của chính quyền thuộc địa vốn có mà ở những khu vực đặc biệt được xây dựng dành riêng cho họ, bị đưa đi lao động khổ sai, giúp chính quyền thực dân Pháp khai hoang vùng đất mới rộng lớn này. Khi tách họ khỏi các nhà tù truyền thống cũng là để tránh sự lây lan của tinh thần dân tộc chủ nghĩa trong các xà lim ở Guyane.Cuốn sách đưa người đọc tìm hiểu lại cuộc sống thường nhật của các tù nhân, phải tự mình xây dựng nơi sinh hoạt chung, tại nơi giam giữ mình, trong điều kiện vệ sinh nghèo nàn. Nhiều người mắc các bệnh về đường hô hấp hay đường ruột. 10 tù nhân đã bỏ mạng. Một số tìm cách đào tẩu, tránh cảnh lao động khắc nghiệt và tránh bị lây nhiễm.Đến Guyane, những tù nhân chính trị An Nam được coi là “những lao động” VIP, “có lợi ích khi giữ tinh thần và thể chất cho họ” để khai phá những vùng lãnh thổ mà chúng ta chưa biết đến ở Guyane”, theo trích dẫn trong cuốn sách từ tư liệu của bộ Thuộc Địa.Nhà sử học cũng nhắc lại sự thay đổi chính quyền ở Guyane vào năm 1936, và dẫn đến việc trả tự do cho một số tù nhân, nhưng lại bị hạn chế di chuyển, không được phép rời khỏi lãnh thổ này. Một số được cấp đất rừng để khai hoang, canh tác, hay được phép làm việc tại doanh nghiệp khai thác khoáng sản ở Guyane. Đến khi Đệ Nhị Thế Chiến kết thúc, các nhà tù tại Guyane lần lượt bị đóng cửa. Những tù nhân Đông Dương cuối cùng được trả tự do từ năm 1949. Mãi đến năm 1963 họ mới được đưa trở về lại quê hương. Một nửa trong số những người bị lưu đày đã quyết định ở lại Cayenne, sinh sống “trong khu phố người Hoa”, trên thực tế là những người Đông Dương. ***Để hiểu thêm về câu chuyện của những tù nhân chính trị ...
    続きを読む 一部表示
    10 分

Tạp chí xã hộiに寄せられたリスナーの声

カスタマーレビュー：以下のタブを選択することで、他のサイトのレビューをご覧になれます。

Audible.co.jp

Amazon.co.jp
レビューはまだありません。